غلامرضا فروغی نیا –   بی تردید بهره‌برداری از ظرفیت‌های صنفی همیشه می‌تواند در تحقق اهداف مجموعه های صنعتی مثل صنایع معدنی و فولاد نقش مثبتی داشته باشد مشروط بر اینکه شناخت کافی از اهداف شکل گرفته و از حالت بالقوه بتواند به صورت بالفعل در خدمت منافع صنفی، نقش خویش را ایفا نماید.

در این میان و از حدود ۲۵ سال قبل «انجمن آهن و فولاد» با همت عباس نجفی از اساتید دانشگاه صنعتی اصفهان پایه گذاری شد. اتفاقی میمون که در جای خود قابل احترام است. به ویژه استمرار و تداوم حضور این تشکیلات در عرصه صنعت فولاد انکار ناپذیر است. سرپُلی که با حضور شرکت‌های فولاد مبارکه و ذوب آهن در آن شرایط، توانسته بود تعامل لازم را با آن کارخانجات برای بهره‌برداری از دانش و تجربه این صنعت توجیه نماید. هرچند که این دورنمای اولیه پس از این همه سال  هنوز دانشگاه را به معنای گسترده و ملی با صنعت فولاد نتوانسته درگیر نماید. از این جهت تاسیس انجمن آهن و فولاد فقط در قشر اندکی از همان بانیان اولیه و مدیران و مهندسان فولادی محدود شد. هرچند که تلاش گردید تا تشکیلات مزبور نقش لیدر را در تحولات مهندسی  در کارخانه های تولید کننده محصولات فولادی در کشور داشته باشد. هر سال در همین رابطه پذیرشی از مقالات و مطالب علاقمندان اعلامیه می شود که مبین این است که تلاش مذکور هنوز هم زنده است و ادامه دارد . این نهاد ابتدا از محیط دانشگاه صنعتی اصفهان پایه گذاری شد. پس از آن به سمت شرکت‌های تولید کننده معدنی و فولاد کشانده شد و برخی از آنها نیز با استقبال ،میزبان برگزاری همایش و نمایشگاه سمپوزیوم فولاد گردیدند. رویدادی کم نظیر که منشا موثری برای تبادل افکار و نشست‌های علمی و فنی در یک محیط صنعتی شده بود. از این جهت سمپوزیوم فولاد تا چند دوره در شهرهای: اصفهان، اهواز، تهران، یزد ،بافق، بندرعباس، اردکان و تبریز برگزار شد. محیط‌هایی که میزبانان می‌توانستند پذیرای میهمانان هم صنف برای بازدیدهای موثر در سایت نیز باشند. اما به یکباره و از سال ۱۳۹۴ «جزیره کیش» به عنوان پایگاه اصلی و ثابت  سمپوزیوم تعریف گردید!

از این به بعد این رویداد عملا در هاله‌ای از اهداف حاشیه‌ای مثل سیر و سیاحت و خرید و بازارگردی(بعضا به اتفاق خانواده و بستگان) در جزیره ،درگیر شد و اهداف فرعی جایگزین حرکت اصلی گشته و آن را تحت الشعاع قرار داد. تشکیلاتی که می‌توانست با برگزاری همایش علمی سمپوزیوم و در کنار آن نمایشگاه در یک محیط فنی و تکنیکی توجیهی برای حضور گسترده اساتید دانشگاه، مدیران، مهندسان ، تکنسین‌ها و کارگران باشد، ظرف ده سال اخیر به یک تفرجگاه لاکچری تغییر جهت داد و از اوج نگاه مهندسی به یک جریان مصلحت‌اندیشی مدیریتی(و احتمالا با نگاهی تجاری) کاهش شخصیت داد. اگر یک مهندس سابقاً بر مبنای تعلقات آموزشی  می‌توانست یک روزه خود را مثلاً در کرمان و یا اصفهان به پای مباحث فنی و مهندسی ویا جهت اطلاع از آخرین دستاوردهای تجربی  در حوزه فولاد بکشاند الان می‌بایستی در یک مقطع سازماندهی شده و در هتل‌های جزیره کیش( که اتفاقاً همگی آنها با هم در افزایش قیمت‌های اسکان سازماندهی داشتند) بیابد و در این شرایط سخت اقتصادی، عطای حضور در این همایش علمی و فنی را به لقایش ‌ببخشید. در عین حال شرکت‌های بزرگ فولادی و نه همه تولید کنندگان عرصه ی فولاد در کشور می‌بایستی با کاروانی از مدیران و مهندسان در این فستیوال سالیانه حضور داشته باشند که بعضاً هم مخارج هنگفت این رفت و آمدها با حواشی گسترده‌ای در کارخانه جات توأم می‌شد.

حال اگر برگزاری برخی از مناسبت‌ها در حاشیه ی همایش منجمله: انتخاب عناوینی مثل «مرد سال فولاد» را ملاحظه کنیم (که مکانیسم آن نیز با شفافیت کافی هم توام نیست) عملا اصل ماجرا به سیاهه ای فرعی تبدیل شده است.

بدین ترتیب تشکیلاتی که می‌توانست در جهت تحکیم موقعیت صنایع معدنی و فولاد نقشی بی بدیل داشته باشد پس از دو دهه تلاش خود بخود وارد حاشیه‌هایی ویران کننده شده که از اهداف اولیه بنیانگذاران فاصله معناداری یافته است. فاصله ای که اگر اصلاح نشود عملاً فلسفه وجودی این تشکیلات را به زیر سوال خواهد برد.

به نظر می‌رسد پس از کمتر از ۳۰ سال تجربه در شرایطی که انتظار است انجمن آهن و فولاد به سمت نوعی آسیب شناسی  حوزه پولاد حرکت کند خود به خود درگیر  «آنتی تزی» از درون خود شده است.از این جهت امید است دست اندرکاران انجمن هرچه سریع‌تر و قبل از ورود به شیب فرسایشی به پوست اندازی برای حیات موثر و علمی و فنی خویش گام بگذارد. در غیر این صورت و با کمال تاثر این نهاد خوش بال و پَر در پاشنه آشیل  گیر خواهد افتاد.